«اباسعد» و شریکش قصد دارند با کاروانی که عازم بلخ است، راهی شوند و تجارتی پرسود انجام دهند. پسر شریکش که در حجره اباسعد دو کیسه پول دیده، پدرش را درباره دارایی اباسعد دچار شک و تردید می‌کند؛ سرانجام معلوم می‌شود که پسرک دچار دوبینی است.

«اباسعد» و شریکش قصد دارند از بازار زرگران، فیروزه و یاقوت و زمرد را به بهای مناسب بخرند و با فروش آنها تجارتی پرسود انجام دهند. آنها قصد دارند با کاروانی که عازم بلخ است، راهی شوند و با باری از ابریشم اعلا و چرم بازگردند که در دیار خودشان کمیاب و پربهاست.
شریک اباسعد قصد دارد پسرش «محمد» را هم با خود به این سفر ببرد تا به این ترتیب وی رنج سفر ببیند و قدر امنیت و آرامش را بیشتر بداند و پاره‌ای از رموز تجارت را نیز بیاموزد.
اباسعد حدود چهار هزار دینار خرج سفر با خود دارد؛ شریک او هم همین طور. آنان قصد دارند از راه تجارت سرمایه خود را دو برابر کنند.
محمد که در حجره اباسعد دو کیسه پول دیده است، پدرش را درباره دارایی اباسعد دچار تردید می‌کند و به او می گوید که اباسعد سرمایه بیشتری دارد که مقداری از آن را به خاطر نداشتن اطمینان از این تجارت، پنهان نگه داشته است. او پدرش را تحریک می‌کند که در مهمانی شب که اباسعد حضور دارد، راز سرمایه بیشتر او را برملا کنند. آنها در مهمانی با طعنه و کنایه و بیان حکایت پندآموز قصد دارند از زبان اباسعد بشنوند که سرمایه بیشتری دارد، اما او همچنان این موضوع را انکار می‌کند.
سرانجام معلوم می شود که محمد دچار دوبینی است و درباره دو کیسه پول اباسعد اشتباه کرده است.