چرا شاهنامه را باید خواند” برگرفته از پیشگفتار کتاب “زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه” نوشته دکتر محمد علی اسلامی ندوشن است.

شاهنامه کتاب اول ایران، به ما می آموزد که چگونه باید زندگی کرد و چگونه باید مرد. او می تواند به یاری نسل سرگردان کنونی بیاید و روح مغرور و ملتهب او را مایه تنبه و تسکین باشد. سرمشقی که پهلوانان بزرگ شاهنامه به ما می دهند آن است که زندگی را دوست می دارند بی آنکه از مرگ بترسند. از عمر بهره می گیرند، بی آنکه بی اعتباری جهان را از یاد ببرند. کتاب حاضر آزمایشی است که باب بحث درباره شاهنامه را از نظر تحلیلی و تا حدی در دایره ادبیات تطبیقی می گشاید. زیبایی و ابهت کلام فردوسی و بلندی فکر او، حد نهایی توانایی بشر را در سخن گفتن می نماید.

شاهنامه شاید تنها کتابی در زبان فارسی است که نتوان خواند، بی آنکه اشک در دیده بگردد. اگر کتاب حاضر بتواند رغبت و کنجکاوی خواننده بخصوص جوانان را به آشنایی با شاهنامه بر انگیزد و آنان را با دنیای شگفت انگیز آن رو به رو کند به مقصود خود رسیده است.

بخشی از مقدمه کتاب زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه به خامه محمدعلی اسلامی ندوشن

کتاب زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، به خامه نویسنده توانا، دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن در زمینه معرفی شاهنامه به نسل جوان و کنکاش و پرتو افکنی بر زندگی هفت چهره نامی شاهنامه در دو جبهه اهورایی و اهریمنی می باشد. بر هر جوان ایرانی شایسته و بایسته است که شاهنامه پیرخرد را به خواند و از زندگی پر فراز و نشیب پهلوانان نامی ایرانشهر درس و الگو بگیرد تا در این برهه پر آشوب فکری، تا بتواند برای روح نا آرام و سرکش خود را مرهمی و التیابی یابد. این کتاب در معرفی ساده شاهنامه و ایجاد انگیزش در نسل جوان برای شناخت شاهنامه و میل به خواندن آن، کتابی مفید می باشد و خواندن آن را به دوستداران اندیشه و استوره و فرهنگ ایران، توصیه می کنیم.

نویسنده کتاب در بخش نخست با قلم توانای خویش به معرفی فردوسی بزرگ و چرایی نظم این کتاب توسط او و رابطه اش با سلطان محمود پرداخته است. در ادامه به واکاوی زندگی و احوالات پنج پهلوان نامی ایرانشهر و دو شخصیت در جبهه مخالف نیکی، پرداخته است. فریدون فرخ، سیاووش، فرود، جهان پهلوان رستم دستان، بهرام چوبینه و ضحاک ماردوش و پیران سپهسالار افراسیاب، شخصیت هایی هستند که در این کتاب بدانها پرداخته شده است و زندگی آنها در زیر ذره بین قرار داده شده است.

این کتاب ت‍ح‍ل‍ی‍ل‍ی‌ از ش‍خ‍ص‍ی‍ت‌ ه‍ف‍ت‌ پ‍ه‍ل‍وان‌ ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌ ه‍م‍راه‌ ب‍ا م‍ق‍دم‍ه‌ای‌ در ش‍ن‍اخ‍ت‌ ف‍ردوس‍ی‌. این کتاب شامل دو بخش است. بخش نخست در ۱۲۷ صفحه که بررسی زندگی فردوسی و چگونگی شاهنامه را در بر می گیرد. در بخش‌ دوّم‌ به‌ تحلیل‌ شخصیّت‌ چندتن‌ از قهرمانان‌ اصلی‌ شاهنامه‌ پرداخته‌ می‌شود. این کتاب که چاپ نخست آن در ۱۳۴۸ صورت گرفت. در حد توان اندک خود کوشیده است تا نسل جوان را با این‌ شاهکار بزرگ‌ جهانی‌ آشنا کند و طیّ سالها در دانشکده‌ها کتاب‌ درسی‌ بوده‌ است‌.