توضیحات
روایتهایی از زندان
خاطرات زندان در دوران معاصر، بخشی از ادبیات زندان است که به قلم شخص زندانی و گاه از زبان او نوشته میشود. این خاطرات که اشارهی مستقیم به دوران حبس و علت حبس دارد، اغلب بعد از پایان دوران زندان نوشته شده است. این آثار برخلاف حبسیهها، تماماً در قالب نثر نوشته شده و گاه با توجه به موقعیتهای خاص با ابیاتی از شاعران گوناگون یا فرد زندانی همراه است.
مجموعهی «روایتهایی از زندان» بر موضوع زندان تمرکز میکند. این مجموعه به بخشهایی از زندگی در زندان پرداخته که پیش از این عموماً نادیده مانده است.
هفت بخش این دفتر همچون هفت شهر عشقی است که عاشقان آزادی و برابری و عدالت به تلخی و شیرینی پیمودهاند تا راه را بر دیگران هموار کنند. نام این هفت شهر در جغرافیای این دفتر بدین سیاق جای گرفته است: ۱. بررسی کل خاطرات ۲. آواز و سرود ۳٫ بازی و سرگرمی ۴. زبان و اصطلاحات ۵. اقلیتهای مذهبی از زبان همبندیان ۶. مصاحبهها ۷. کتابنامه
مقدمهی این دفتر طبق سنت دفترهای پیشین، مروری اجمالی است بر آنچه این دفتر بدان پرداخته و نیز بررسی کلی موضوع خاطرات زندان. در ادامه به بخشهایی از زندگی در زندان میپردازد که صرفنظر از رنجهای ذاتیِ چنین ایامی، همچون هنری کاربردی از سوی زندانیان به کار گرفته شده تا موقعیت تلخ و سخت زندان را تلطیف سازد. شاید بتوان گفت که نوعی از هنر که در فرایند ستیز میان درماندگیِ اکتسابی و درمانِ لحظهی درماندگی شکل میگیرد. از آنجا که یکی از اهداف این تحقیق نمایش واقعی بخشهایی از زندگی زندانیان سیاسی و عقیدتی است که پیش از این بدان توجه خاصی نشده، پرداختن به موضوع اقلیتهای مذهبی در زندان نیز بر عهدهی این تحقیق است. بنابراین، بخشی به شرح وضعیت اقلیتهای مذهبی زندانی از زبان همبندیان آنها اختصاص داده است. صفحاتی که به اصطلاحات بهکاررفته توسط زندانیان میپردازد از کتاب اصطلاحات زندانیان سیاسی اثر اعظم کیاکجوری بهره گرفته است. و اما مصاحبهها به دو قصد انجام شد. اول شنیدن گفتنیهای بعضی از کسانی که هنوز خاطرات دوران زندان خود را منتشر نکردهاند. دوم پر کردن جای خالی نکاتی که از مرور مجموعهی به دست آمده از خاطرات زندان حاصل نشده بود. برگهای پایانی این دفتر، کتابنامهی خاطرات زندان است. تنها وجه مشترک مدخلهای این کتابنامه، که البته فقط به کتابهای فارسی پرداخته، این است که خاطرات یک زندانی سیاسی است و هیچ نوع گزینش یا حذفی به سبب نام و عقیدهی کسی صورت نگرفته است. سرانجام باید گفت که آنچه بر سفرهی بازِ این دفتر نهادیم، هر چند خوراکیست تلخ اما رهتوشهایست اندک برای آغاز سفری شیرین به دیار خاطرات زندانیان راه آزادی، برابری و عدالتخواهی
دیدگاهی دارید؟