امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست که غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیامی از بزرگترین دانشمندان زمان خویش بوده است.

وی در علوم ریاضی،‌ فیزیک و نجوم سرآمد بوده و از نظر اکتشافاتش در علم جبر و مقابله و طبقه بندی منظم و بحث و تحقیق در این معادلات، به شخصیتی شاخص و مطرح جهانی بدل شده ولی متاسفانه تا چند دهه قبل اهمیت و ارزش مقام علمی او بر ایرانیان و سایر ملل جهان مجهول مانده بود. متن اصلی این رساله به زبان عربی در کتابخانه های معتبر دنیا موجود است.

برعکس تبلیغات سوئی که درباره خیام و خوشباشی و شرابخوارگی او رایج شده،‌ وی مردی دیندار، موحد و معتقد بوده و این نکته از همین رساله نیز برمی آید. رساله حاضر تحقیقی است در زمینه تتبعات خیام در باب علم جبر و حل معادلات درجه سوم که در سه بخش تنظیم شده است: علم جبر و مقابله متعلق به دوره دانشمندان اسلامی قبل و بعد او، اکتشافات خیام در جبر و مقابله و استفاده دانشمندان مغرب زمین از جبر و مقابله خیام.

هدف مولف این کتاب، دکتر جلال مصطفوی، طبیب و مهندس شیمی معاصر، بیشتر این بوده است که با تطبیق علم جدید با متن اصلی کتب ریاضی قدیم ایران، ثابت نماید که علم جبر و مقابله را که به نام دانشمندان غرب مشهور شده، از ایران و از کسانی چون خیام نشأت گرفته است.

این کتاب ارزشمند به همت انجمن آثار ملی در سال ۱۳۳۹ به همت انجمن آثار ملی به زیور طبع آراسته شد.