سید محمدحسین طباطبایی
سید محمدحسین طباطبایی فیلسوف، حکیم متأله و مفسر قرآن در سال ۱۲۸۱ هـ. ش (۲۹ ذیالقعده ۱۳۲۱ هـ. ق) در روستای شادگان از توابع تبریز به دنیا آمد. وی از مدرسان حوزه علمیه قم بشمار میآمد، که از شاگردان وی میتوان به مرتضی مطهری، سید محمد بهشتی، سیدعلی خامنهای، ناصر مکارم شیرازی، محمدرضا مهدوی کنی و محمدتقی مصباح یزدی اشاره کرد. تفسیر المیزان، نهایهالحکمه، شیعه در اسلام و اصول فلسفه و روش رئالیسم از آثار اوست.
در کودکی پدر و مادر خود را از دست داد و همراه با برادر کوچکترش محمد حسن الهی طباطبایی در مکتبخانه به فراگیری علوم مقدماتی پرداخت. در سال ۱۳۰۴ برای تکمیل تحصیلات رهسپار نجف میشود و نزد علمای بزرگی همچون محمدحسین غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی)، محمد حسین نائینی، حجت کوهکمری، حسین بادکوبهای، ابوالقاسم خوانساری و سید علی قاضی به تلمذ میپردازد (به اذعان علامه طباطبایی، علی قاضی بر روحیه و مشی وی در زندگی تأثیر بسیار عمیقی داشتهاست). پس از نیل به مقام اجتهاد، در سال ۱۳۱۴ به سبب اختلال در وضع معاش به زادگاه خویش، تبریز بازمیگردد و بعد از مدتی به سال ۱۳۲۵ عازم قم شده، در آن شهر رحل اقامت میافکند. علامه طباطبایی از این زمان تا پایان حیات خود، ضمن تدریس دروس فلسفه و تفسیر در حوزه علمیه قم، به کار نگارش تفسیر المیزان میپردازد و آن را پس از نزدیک به بیست سال تلاش، در لیلهالقدر ۲۳ رمضان سال ۱۳۵۰ هـ. ش به انجام میرساند. علامه طباطبایی به جهت احیای فلسفه و حکمت شیعی و آموزههای اصیل اسلامی نامبردار است. تلاش پروفسور هانری کوربن استاد دانشگاه سوربن فرانسه برای همنشینی و مباحثه با علامه طباطبایی، گواه شهرت علمی او در جهان آن روز است. وی در روز ۲۴ آبانماه ۱۳۶۰ هـ. ش چشم از جهان فروبست و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه در قم به خاک سپرده شد. غیر از تفسیر المیزان، از دیگر آثار وی میتوان به «اصول فلسفه و روش رئالیسم»، «بدایه الحکمه»، «نهایه الحکمه» و «شیعه در اسلام» اشاره کرد.