توضیحات

دکتر معین از سال ۱۳۳۱ شمسی به تدوین یادداشتهای دستوری خود پرداخت و این مباحث را با عنوان «طرح دستور زبان فارسی» به زیور طبع آراست. این رسائل به روش استقرا تدوین شده و شاهدمثالهای آنها از متون کهن و معاصر، زبان ادبی و عامیانه برگزیده شده است.

دکتر معین نظرات و یادداشتهای معاصران و قدما، فارسی زبانان و زبانهای دیگر را نیز در نظر گرفته، مطالب را به عرض چند استاد فاضل رسانده، نظرات ایشان را با ذکر نامشان آورده است.

این کتاب شامل دو کتاب سوم و چهارم «طرح دستور زبان فارسی» است که بار دیگر به طبع رسیده و در دو بخش تدوین شده است. بخش اول شامل: حالت اضافی،‌ تعریف اضافه، مرکب اضافی، مقایسه مبحث اضافه در لهجه ها و زبانهای اروپایی و عربی، ارکان اضافه، نشانه اضافه و فایده اضافه است و تقسیم اضافه به اعتبار فایده (شامل اضافه اختصاصی،‌ بیانی، اقترانی و ‌توصیفی)، اضافه معنوی و مجازی، به اعتبار تقدم و تأخر مضاف و مضاف الیه، وحدت و تعدد مضاف، لفظ مضاف و مضاف الیه، حالات ترکیب اضافی، تتابع اضافات، فک اضافه،‌ ترکیب، اضافه و صفت، تشخیص اضافه از صفت، تبدیل اضافه به صفت، جمع ترکیب اضافی، بعضی قواعد استعمال اضافه، قواعد املا، نقل اقوال دستورنویسان و نقد آنها، بخش دوم کتاب را تشکیل می دهد.