توضیحات

تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ترجمه عبدالمحمد آیتی (متوفی ۱۳۹۲ش) از دو کتاب ارزشمند «دوله الإسلام فی الأندلس» در دو جلد و «نهایه الأندلس و تاریخ العرب المتنصرین» در یک جلد، نوشته مورخ مصری محمد عبدالله عنان (متوفی ۱۹۸۶م) است. آیتی، ترجمه این آثار را با نام مذکور در پنج مجلد منتشر کرده است.

هر جلد از کتاب حاوی مقدمه مؤلف، ابواب و فصول متعددی است. نویسنده در سراسر کتاب کوشیده است که حوادث و شخصیت‌ها و صحنه‌ها را با قلمی نقادانه و در چهارچوبی از اسناد و نصوص قرار دهد و خود را از هرگونه احساسات و اهواء و گرایش‌های قومی و دینی برکنار نگه دارد.

کتاب دولت اسلامی در اندلس حاوی برهه‌ای از تاریخ دولت اسلامی اندلس، از آغاز فتح تا پایان خلافت اموی و دولت حمودی، یعنی تا نیمه قرن پنجم هجری یا نیمه قرن یازدهم میلادی است. با پایان گرفتن این عصر، دوره‌ای از تاریخ اندلس که مهم‌ترین و گسترده‌ترین و درعین‌حال پرفراز و نشیب‌ترین دوره‌هاست پایان می‌گیرد که خود از دو بخش تشکیل شده است:

بخش اول (ابواب اول و دوم) شامل فتح افریقیه و اندلس و عصر والیان است و پس‌ازآن تاریخ دولت امویان اندلس از آغاز نهضت آن تا آغاز عهد عبدالرحمان الناصر یعنی از سال ۲۲ تا سال ۳۰۰ق برابر با سال ۶۴۳ تا ۹۱۲م است.