توضیحات
محمود بن سبکتکین قلمرو بالنسبه کوچک غزنه «غزنی، غزنین» به خراسان مقارن عهد انحطاط و انحلال سامانیان، ناگهان آن را به صورت امارتی وسیع و بزرگی درآورد که با جلب نظر و رضایت خلیفه عباسی، بدان استقلالی بخشید.
غزنه ولایتی کوهستانی بود که در زابلستان، در دامنه کوههای سلیمان یا نواحی شرقی افغانستان کنونی، قرار داشت.
در زمان مرگ سبکتکین بر اثر فتوحات او در نواحی مجاور، حکومت غزنه شامل ولایات، قصدار، بُسْتْ، زابل، رُخج، زمین داور، پیشاور، و نواحی طَخارستان و بدخشان بوده است.
در پژوهش دو جلدی حاضر که در یک مجلد به چاپ رسیده خاستگاه، ساختار نظامی اداری دیوانی، همچنین تاریخ سیاسی، اجتماعی و اوضاع فرهنگی غزنویان بررسی و تبیین شده است .عمدهترین مباحث کتاب به خاستگاه ترکان، به ویژه غزنویان، چگونگی به قدرت رسیدن آنها، بررسی نهادهای اداری، نظامی، اجتماعی و کاربرد آنها در مرکز و ولایات غربی امپراتوری غزنوی، به خصوص خراسان و پایتخت اداری آن نیشابور و سرانجام علل و زمینههای سقوط سلسله غزنوی اختصاص دارد .
مباحث جلد اول در سه بخش و جلد دوم در چهار بخش سامان یافته که پارهای از آنها بدین قرار است :خاستگاه امپراتوری غزنوی، ساختمان و اداره امپراتوری، سپاه، زندگی و فرهنگ درباریان، خراسان و کرسی آن نیشابور، ساخت اجتماعی نیشابور، آمدن سلجوقیان و پیروزی آنان در دوره مسعود، خاستگاه سلجوقیان، جلوس مسعود بن محمود بر تخت پادشاهی، ستیز با ترکمانان و سقوط قدرت غزنویان، امپراتوری کوچک شده غزنوی، پادشاهی ابراهیم، مسعود سوم و پسرانش، مبارزه با غوریان و آخرین سلاطین غزنوی .علاوه بر کتابشناسی، علامتهای اختصاری نشریات و فهرست عام که در خاتمه هر دو جلد آمده، در پایان جلد دوم نیز دو ضمیمه گنجانده شده که عبارتاند از :
((گزارش ابن بابا القاشایی درباره تاریخ غزنویان)) و ((فهرست اسامی پادشاهان غزنوی در غزنه و هند)) .
دیدگاهی دارید؟