توضیحات

در اوایل آبان ماه ۱۳۳۳ دانشمند معظم استاد پورداود که عمر خود را در راه تحقیقات مربوط به ادبیات پیش از اسلام مصروف نموده اند قصد خود را مبنی بر مسافرت علمی به سیستان جهت انجام پاره تحقیقات تاریخی به اداره کل باستان شناسی اعلام ضمنا اظهار اشتیاق فرمودند که اداره کل باستان شناسی هم یکی از کارکنان فنی خود را در این مسافرت علمی همراه معظم له اعزام نماید اداره نامبرده نظر آن دانشمند محترم را حسن استقبال پیشنهاد مسافرت مزبور را بنام اینجانب به وزارت فرهنگ نمودند این مسافرت کوتاه که بیش از دو هفته بطول نیانجامید از نظر علمی بی نهایت جهت استاد پورداود مفید و رضایت بخش واقع و نتیجه مشاهدات و تحقیقات علمی خود را در یک سخن رانی که از طرف انجمن ایرانشناسی در تاریخ ۸ آذرماه ۱۳۳۳ ترتیب داده شده بود در تالار فرهنگ بیان فرمودند از آنجا که نویسنده نیز حسب الوظیفه می‌بایست گزارش تحقیقات این مسافرت را از لحاظ باستان شناسی به اطلاع علاقمندان برساند لذا برحسب رویه و سیره همکاران باستان شناسی این مختصر را جهت نشر در مجلد سوم گزارشهای باستان شناسی مرقوم داشت.

در مورد سیستان معجم البلدان می نویسد که نام شهر آن زرنج بوده است این وجه اخیر به حقیقت بیشتر مقرون است و واقعا باید دانست که در گذشته نام اصلی سیستان زرنگ و در کتیبه های معروف داریوش در بیستون و تخت جمشید و نقش رستم زرنگا ذکر شده است بعدا بر اثر مهاجرت اقوامی از سکاها نام این سرزمین سیستان و سجستان و به تدریج سیستان گردید.

مرکز اولیه سیستان تا یکصد سال پیش کوهه بوده است شهر زابل امروزی چندان قدمت ندارد در سال ۱۲۴۹ توسط پدر امیر فقید قائن که وی مانند فرزند خود شوکت الملک لقب داشت (نیای اعلای خاندان علم) بنیاد گردید و تاچندی پیش بنام نصرت آباد خوانده میشد…