توضیحات

اکنون از پیدایش نخستین احزاب یا حزب گونه‌ها در ایران صد سال می‌گذرد. طبعا آثار متعددی در باب این تشکل‌ها نوشته شده است.

هم از سوی رهبران و فعالان و دست‌اندرکاران برخی از این احزاب و گروه‌ها یا هواداران و دوستداران آن‌ها، هم از جانب رقیبان و مخالفان آن‌ها، هم به قلم تاریخ‌نگاران و پژوهشگران ایرانی و غیر ایرانی و نیز در قالب انتشار اسناد و مدارک مربوط به هر یک به منظور معرفی یا ترویج و تبلیغ یا ثبت در تاریخ. با این حال، خلا وجود اثری دایره‌المعارف‌گونه و کم و بیش جامع که شناختی اجمالی و مقدماتی از همه این احزاب و تشکل‌های سیاسی به دست ‌دهد، محسوس بود.

در مجموعه حزب‌ها و تشکل‌های سیاسی ایران بر مبنای انواع طبقه‌بندی‌های جامعه‌شناسان و علم‌های سیاست از احزاب سیاسی، و با طبقه‌بندی‌هایی خارج از طبقه‌بندی‌های شناخته شده، انواع حزب‌ها و تشکل‌ها را می‌توان یافت.