«نقد عُمر» روایت بلندی از فراز و نشیب زندگی مورخ مشهور معاصر، علامه فقید علی دوانی به قلم خود اوست که شامل:

کودکی او در طبیعت بکر دَوان، تحصیل توأم با کار در شرکت نفت آبادان، عزیمت به نجف برای تحصیلات حوزوی، ادامه تحصیلات عالیه در قم، پیوند با خاندان علمی مشهور «آل آقا»، شرکت فعال در نهضت ملی شدن نفت، همکاری مؤثر در راه اندازی ماهنامۀ «مکتب اسلام» با عنوان اولین مجله حوزه علمیه، پیشگامی در نگاشتن شرح حال و آثار علمای بزرگ شیعه از دوران ائمه معصوم (ع) تا عصر حاضر، آغاز تاریخ نگاری نهضت های اسلامی ایران از دوران مغول تا انقلاب اسلامی، گشایش باب داستان نویسی مستند تاریخ اسلام، فتح باب پژوهش های موعودشناسی، ترجمه و تصحیحِ برجسته ترین آثار در زمینه فرق و مذاهب و فرهنگ و تمدن مسلمین در پهنه آسیا و اروپا و آفریقا، و نهایتاً ده ها اثر ماندگار دیگر در موضوعات فرهنگی و اجتماعی و ادبی، بعلاوه سخنرانی ها و مقالات تحقیقی در همایش های بزرگ علمی داخلی و خارجی قبل و بعد از انقلاب اسلامی.

ایشان با مهاجرات از قم بیشتر عمر خود را در تهران گذرانید و با فراغت از هر پست و سمت، علاوه بر تحقیق و تألیف و ترجمه و تصحیح متون، به تدریس در دانشگاه نیز اشتغال ورزید.

وی با نثر روان و بی تکلف خویش، راوی صادق مشاهدات مستقیم خود از صحنه های حساس سیاسی و اجتماعی گذشته نه چندان دور ایران و بخشی از خاورمیانه تا زمان حاضر است که با توانایی تحسین برانگیز در بیان جزئیات امور، مستندی معتبر و ماندگار و در عین حال جذاب برای محققان و علاقمندان تاریخ معاصر ایران و تشیع پدید آورده است.