توضیحات
چشیدن طعم وقت از میراث عرفانی ابوسعید ابوالخیر
چشیدن طعم وقت، به زبان فارسى، روایتى کهن و نویافته از «مقامات ابوسعید ابوالخیر» است که تصور همگان تا کنون بر آن بود که بر اثر حوادث روزگار، اجزاى آن از میان رفته است. دانستههاى بسیارى از احوال و اقوال و شعرهاى خوانده شده بر زبان ابوسعید، در این کتاب وجود دارد.
کتاب حاضر، یکى از غنایم روزگار و از مهمترین اسناد ادبى و عرفانى زبان فارسى است؛ گنجینهاى از اقوال نویافته ابوسعید و حکایات مربوط به زندگى او و نیز داستانهایى که ابوسعید، در مجالس خویش نقل مىکرده است.
بخش حکایات کتاب، بسیار غنى است؛ چه حکایاتى که مرتبط با حالات و مقامات ابوسعید است و نکتههاى بسیارى از زندگى او را روشن مىکند و چه حکایاتى که از زبان ابوسعید نقل کرده است.
در اینجا لازم است که چند نمونه از حکایات و سخنان ابوسعید را بیاوریم(این حکایات، یا ظرافت ذوق و نوع حکایات و اقوال مجالس ابوسعید را توضیح مىدهد یا اطلاعى است در زمینهاى خاص که در جاى دیگر دیده نشده است.
مقایسه این کتاب، با «حالات و سخنان» و «اسرار التوحید» نشان مىدهد که نسخه اصلی «مقامات ابوسعید»، با همه اشتراکى که در مباحث با آن دو کتاب داشته، تدوین دیگرى داشته و اگر این سه کتاب را با یکدیگر بسنجیم، مىبینیم که وجوه اشتراکى دارند و وجوه افتراقى.
هر سه کتاب، زبان فصیح و شسته و روان و شیرین دارد؛ زبان قرن پنجم و ششم با واژگانى مشترک و ساختارهاى نحوى مشابه، اما هر یک از مؤلفان سبک و سلیقه خاص خود را نیز دارا است و در «مقامات ابوسعید»، واژگان و تعبیراتى دیده مىشود که درآن دو وجود ندارد و هر یک از آن دو کتاب نیز نسبت به دیگرى، همین ویژگى را داراست.
به نظر شفیعى کدکنى قدر مسلم این است که متن موجود، متن کامل نیست، زیرا هیچگونه تدوین و تبویبى در آن به چشم نمىخورد؛ نه تنها خطبه کاتب غایب است که نام و نشان مؤلف و اشاراتى که هر مؤلف به زمان و مکان خود دارد، در این متن موجود به چشم نمىخورد و اینها همه، دلیل این است که متن موجود با متن اصلى فاصله دارد.
این کتاب، ابیاتى را، بر مجموعه ابیات بازمانده از مجالس ابوسعید مىافزاید که هر کدام از آن ابیات، ارزشى ویژه دارد.
دیدگاهی دارید؟