✔️ رمان «ژاک قضا و قدری و اربابش» را بسیاری اثری ضد رمان خوانده‌اند. نویسنده از همان آغاز رمان فضایی را خلق کرده که پیش از او کمتر در تاریخ رمان‌نویسی رمان دیده شده است. کتاب نخستین بار در سال ۱۷۹۶ منتشر شد. دیدرو که در زمره ی بزرگترین نویسندگان عصر روشنگری قرار می گیرد، در این رمان چارچوب های رایج داستان نویسی در زمانه ی خود را به چالش کشید.
ژاک که به همراه ارباش در فرانسه در سفر است، به شکلی رفتار می کند که انگار واقعاً در دنیای شلوغ و غیرقابل پیش بینی اطرافش آزاد و رها است. در طول سفر این دو نفر، شخصیت های مختلفی به آن ها می پیوندند و داستان های ریز و درشت فراوانی روایت می شود که همین موضوع، دیدی جامع و کامل از جامعه ی قرن هجدهمی به مخاطب می بخشد. با این که به نظر می رسد ژاک همیشه مسیرش را خودش انتخاب می کند، اما او به این باور فلسفی معتقد می ماند: هر تصمیمی که ژاک می گیرد، هر چقدر هم که غیرقابل پیش بینی باشد، از پیش تعیین شده است.