مقوله نفت و گاز از مواردی است که همواره نگاه بدان در انحصار مباحث صنعتی بوده و کم‌تر پیش آمده که موضوع کاربردهای آن در تمدن‌ها،‌ به ویژه در روزگار باستان، مورد پژوهش قرار گرفته باشد. به نظر می‌رسد نخستین و مهم‌ترین کاربرد نفت و گاز در آن روزگار تولید آتش و پس از آن در ساخت ظروف با قیر طبیعی، شهرسازی و… بوده است. در کتاب حاضر، ضمن اشاره به منشأ پیدایش نفت و عوامل به وجود آورنده آن،‌ به تطابق جغرافیایی میدان‌های نفت‌خیز و تمدن‌های منطقه، به ویژه احتمال تأثیرگذاری نفت در توسعه و پیشرفت تمدن‌های ایران و بین‌النهرین پرداخته شده است. همچنین در کتاب، کاربردهای نفت و مشتقات نفتی براساس تقدم و تأخر نیازها، مورد بررسی قرار گرفته است.