توضیحات

درشتی

کتاب صوتی درشتی اثر علی اشرف درویشیان، شامل ده داستان کوتاه است که با نگاهی انتقادی به بررسی مسائل و مشکلات جامعه می‌پردازد.

درویشیان در کتاب «درشتی» به زیبایی، مشکلاتی که «جنگ ایران و عراق» و «جنگ در کردستان ایران» برای مردم این مرز و بوم به وجود آورده به تصویر می‌کشد. مشکلاتی چون بیماری، آوارگی، تنهایی، از دست دادن عزیزان و مرگ افراد عادی و مردم فرودست.

درشتی نخستین داستان این مجموعه است که برای نام کتاب انتخاب شده است. داستان از زبان پسری روایت می‌شود که برای بریدن نی و تهیه قلم از آن، به نیستان می‌رود و در آن‌جا متوجه می‌شود که نی‌ها ناگهان به خون آغشته می‌شوند و پسرک از سوراخ نی‌ای که بریده‌ است به آن‌ سوی نیزار می‌نگرد و هشت مرد را مشاهده می‌کند که تیر باران می‌شوند. در واقع پسرک نظاره‌گر تصویر اعدام دسته‌جمعی کردها در سال ۵۸ در فروگاه سنندج می‌شود.

درویشیان در این داستان مرز واقعیت و فراواقعیت را درمی‌نوردد و با خلق فضایی سوررئال، می‌کوشد تا ابعاد فاجعهٔ انسانی و سرگشتگی، بلازدگی و در عین حال آگاهی انسان‌های درگیر در آن را نشان دهد.

فلاکت و تیره روزی فاجعه‌آمیز، درون مایه‌ی اصلی و پس زمینه‌ی کدر و تاریک بیشتر داستان‌های این مجموعه را تشکیل می‌دهد. بیماری، آوارگی، تنهایی و بی‌کسی، از دست دادن عزیزان و مرگ، سرنوشت سیاه اغلب شخصیت‌های این داستان‌ها است که آن‌ها را در سراشیبی‌‌های تند خود می‌غلتاند و زیر دست و پای خود له می‌کند. آن‌ها یا خود آماج ضربات فاجعه‌هایی هستند که چون داس آذرخش بر زندگی‌شان فرود می‌آید، می‌سوزاند و خاکسترشان می‌کند، یا شاهد حوادث فجایعی هستند که بر سر دیگران می‌آید.

جنگ یکی از عمده‌ترین درون مایه‌های داستان‌های مجموعه داستان درشتی است. حملات هوایی جنگنده‌ها، روستاهای کردنشین را بمباران می‌کند و باعث مرگ زن‌ها و بچه‌های روستایی و از هم پاشیدن و آوارگی خانواده‌ها می‌شود. مردان و جوانان روستا هم در جبهه‌ها رو در روی مرگ هستند. گرسنگی، در به دری و بی‌پناهی از عواقب اجتناب ناپذیر جنگ خانمان سوز است. همچون سایر آثار داستانی درویشیان، در این مجموعه داستان نیز کودکان و نوجوانان، شخصیت‌های اصلی اغلب داستان‌ها هستند.

داستان‌های مجموعه‌ی درشتی، همگی با زاویه‌ی دید سوم شخص نگاشته شده و در آن‌ها راوی نقش دانای کل را ایفا می‌کند. فضای سرد، وهم‌انگیز و تیره و تاریک اغلب این داستان‌ها اثری گزنده بر مخاطب دارد و طعم تلخ خود را تا مدت‌ها در خاطر به جا می‌گذارد. زبان ساده و روایی داستان‌ها که با استفاده از اسم‌ها و اصطلاحات کردی غنی و زنده شده است، داستان‌ها را خواندنی، گیرا و اثرگذار کرده است.