تمدن ایران ساسانی اثر ایرانشناس روسی ولادیمیر گریگورویچ لوکونین است. این کتاب در مورد تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران ساسانی در فاصلهٔ سده‌های سوم تا پنجم میلادی است.

مبنای این کتاب بطور عمده کتیبه‌های متعلق به آغاز شاهنشاهی ساسانیان و مآخذ مربوط به کیش و آئین آنان و آثار فرهنگی نگاشته شده‌است. در کتاب از مآخذ فرهنگ ایران در روزگار ساسانیان و بنیاد دولت ساسانی و پیدایش آئین رسمی کشور و لشکرکشی‌های شاپور یکم و نیز از نقش‌های صخره‌ها، ظرف‌ها و سکه‌های ساسانی به تفصیل سخن رفته‌است.

همچنین در این کتاب مجموعهٔ سکه‌های ساسانی متعلق به موزه آرمیتاژ در لنینگراد و موزه تاریخ در مسکو که غنی‌ترین مجموعهٔ سکه‌های ساسانی در جهان است، پژوهش و بررسی شده‌است.