0

 

محمود غزنوی، سرآغاز واپس گرایی در ایران

توضیحات

محمود غزنوی، سرآغاز واپس گرایی در ایران

کتاب محمود غزنوی، سرآغاز واپس گرایی در ایران اثر غلامرضا سلیم است؛ در این پژوهش، مولف به بررسی یکی از علل انحطاط اجتماعی و فرهنگی جامعه ایرانی، از اواسط قرن پنجم هجری به بعد می پردازد. در این دوره است که به عقیده او «دیگر از اندیشه های والا نشانی نماند و مجالی برای ادامه تحقیقات علمی و فلسفی و شرایطی برای گام زدن در رسیدن به مدارج متعالی نه تنها پیش نیامد؛ بلکه اگر در گوشه و کنار مملکت برای هیات های حاکمه معلوم می شد که افرادی فارغ از تمام مسایل عادی روزگار، به کار علمی و تحقیق فلسفی می پردازند و به صاحبان زر و زور توجهی ندارند با عناوینی از قبیل ملحد، قرمطی، زندیق و امثال آن دمار از روزگارشان برمی آوردند و نابودشان می کردند…»

او در ادامه می افزاید: «خلاصه اینکه سرانجام به این نتیجه رسیدم که این اوضاع و احوال و این سیاست از روزگاری آغاز شد که محمود غزنوی بر اریکه قدرت نشست و با حمایت خلیفه عباسی و تکیه بر تظاهر به مذهب سنت، حکومت و دولتی را به وجود آورد…»

نویسنده معتقد است قرن چهارم هجری و دوران حکومت غزنویان و به ویژه شیوه حکومت محمود غزنوی، سرآغاز افول فکر و اندیشه و کاهش چشمگیر دانشمندان و اندیشمندان ایران است که با سیری نزولی تا به امروز ادامه یافته است. بدین منظور نویسنده طی ۱۰ فصل به بررسی اوضاع ایران در دوران غزنویان می‌پردازد تا زمینه‌ها و علل این سیر قهقرایی را روشن سازد.بخش نخست اشاره‌ای است به حکومت‌های ایرانی بعد از تسلط اعراب. در بخش دوم از چگونگی و علل و نتایج نفوذ و غلبه غلامان ترک در ایران سخن می‌رود. در بخش سوم عکس‌العمل دستگاه خلافت دربرابر ظهور و گسترش قدرت ترکان بررسی می‌شود.
بخش چهارم درباره اوضاع فرهنگی و مذهبی و اجتماعی و وضعیت علما در عصر غزنوی است. در بخش پنجم به اقدامات سلسله‌های ایرانی مانند آل بویه در این عصر اشاره می‌شود. بخش ششم اشارتی است به ضعف سامانیان و چگونگی قدرت‌یابی غزنویان و به سلطنت رسیدن محمود غزنوی.
در این بخش همچنین به علم و ادب در قرن چهارم، مذهب غزنویان، تعصب مذهبی محمود، تعقیب و سخت‌گیری بر قرمطه و اسماعیلیان، تبعیت محمود از خلیفه عباسی اشاره شده است. بخش هفتم درباره برخی دیگر از خصوصیات و جنبه‌های حکومت محمود غزنوی است. در این بخش از علوم، ستم و استبداد و خودرایی محمود، وزیران و رجال دربار محمود، حمله محمود به سیستان و هند، محمود غزنوی و ابوریحان بیرونی، برانداختن خاندان‌های ایرانی، توطئه‌های دربار محمود، توجه سلطان محمود به علما، و ترکان غز و سلجوقیان در دوره محمود سخن رفته است.
در بخش هشتم موضوع رابطه محمود و فردوسی و شاهنامه به بحث گذاشته شده همچنین از استبداد سلطان محمود و نقش زنان در دربار او یاد شده است. بخش نهم نگاهی است به ساختار دولت محمود و عملکرد دیوان‌های رسالت، برید، عرض لشکر، ارتش، استیفا، اعیاد و مراسم رسمی دربار محمود. در بخش پایانی اظهار نظر و دیدگاه چند تن از مورخان و رجال سیاسی درباره محمود غزنوی آورده شده است. فهرست منابع و نمایه اسامی پایان بخش کتاب است.

توضیحات تکمیلی

نویسنده

غلامرضا سلیم

تعداد صفحات

213

حجم (مگ)

6.1

نوع فایل

اسکن شده

دیدگاهی دارید؟