0

 

بازخوانی تاریخ ایران زمین – دفتر دوم

منتخب التواریخ جلد دوم

منتخب التواريخ، اثر عبدالقادر بداونى از آثار مهم و با ارزش دوره‌ى اسلامى هند است كه گاهى تاريخ بداونى هم خوانده مى‌شود. اين كتاب به سبب ديد انتقادى، آزادمنشى و صراحت لهجه‌ى مؤلف، از بدو تألیف مورد توجه قرار گرفته است.

مؤلف كتاب را پنهانى نوشته است و كسى تا ده سال پس از مرگ اكبر؛ يعنى تا سال 1024ق از آن كتاب آگاهى نداشته است. خانى‌خان، مؤلف منتخب‌اللباب مى‌نويسد كه كتاب نخستين بار در دهمين سال سلطنت جهانگير در دسترس قرار گرفت؛ اما به سبب لحن تند آن توقيف شد.

بخش اعظم منتخب التواريخ، منتخبى از طبقات الكبرى است، به اضافه‌ى اطلاعاتى كه بداؤنى از ديگر كتب تاريخى، نظير تاريخ مبارک شاهى تألیف مبارک مروزى، نظام‌التواريخ تألیف قاضى بيضاوى، لب‌التواريخ تألیف يحيى قزوينى و برخى مطالب جزئى است كه خود بر آن‌ها افزوده است. البته در دوره سورى (0947-962ق) و دوره‌ى اكبر (963-1004ق) كه سال وفات مؤلف است، عبدالقادر از مشاهدات، يادداشت‌ها و خاطرات شخصى بهره برده است.

كتاب كه شامل سه جلد مى‌باشد، در جلد اول خود حاوى يك مقدمه، شامل حمد خداوند، نعت پيامبر(ص) و خلفاى راشدين، فوايد تاريخ، سبب تألیف و روش كار و يك بخش اصلى شامل ده طبقه به شرح زير است:

طبقه اول: تاريخ هند در دوره‌ى غزنويان از سبک تگين تا خسرو ملك (367-582ق).

طبقه دوم: تاريخ غوريان از غياث‌الدين محمد تا قتل معزالدين محمد غورى(552-602ق).

طبقه سوم: تاريخ مماليك (غلامان) از قطب‌الدين ابيك تا عزل شمس‌الدين كيكاوس(602-689ق).

طبقه چهارم: تاريخ خلجيان از جلال‌الدين خلجى تا قتل مبارک خلجى(689-720ق).

طبقه پنجم: تاريخ تغلقيان از سلطان غياث‌الدين تغلق تا سلطان محمود تغلق(720-817ق).

طبقه ششم: تاريخ سادات از سيد خضرخان تا سيد علاءالدين (817-855ق).

طبقه هفتم: تاريخ لوديان از بهلول لودى تا قتل ابراهيم لودى (855-932ق).

طبقه هشتم: تاريخ تيموريان دوره‌ى اول از بابر تا اخراج همايون از دهلى (932-947ق).

طبقه نهم: تاريخ سوريان از تسلط شيرخان سورى بر دهلى تا سقوط سوريان (947-962ق).

طبقه دهم: تاريخ گوركانيان دوره دوم.

جلد دوم: وقايع دوران سلطنت جلال‌الدين محمد اكبر پادشاه (963-1014ق) مى‌باشد.

و جلد سوم: تذكره‌ى احوال شعرا، مشايخ، علما و فضلاى زمان تيموريان هند مى‌باشد. اين جلد حاوى زندگى‌نامه و آثار بسيارى از علماء مشايخ متصوفان و شاعرانى است كه اكثرا از ايران به هند رفته‌اند و به دربار اكبر پيوسته‌اند. وى در اين جلد از احوال 38 تن از مشايخ و 69 تن از فضلايى كه خود ملازم آنان بوده و نزد آنان تلمذ كرده؛ چون قاضى نورالله شوشترى و پانزده تن از اطباء معروف عصر اكبر شاهى سخن گفته است.

لازم به ذكر است كه در پايان هر جلد، فهرست آيات، احاديث، عبارات عربى، واژه نامه و فهرست عام اسامى تهيه و ارائه شده است.

ارزشمندترين بخش كتاب، طبقه نهم و دهم آن است كه مؤلف خود شاهد و ناظر حوادثى بوده كه آن‌ها را به رشته‌ى تحرير درآورده است. اين دو بخش به تنهايى بيش از نصف حجم كتاب را به خود اختصاص داده‌اند. به ويژه حوادث دوران اكبر كه خود مجلدى جداگانه(جلد دوم) است. از آن جا كه عبدالقادر از نديمان و نزديكان اكبرشاه بود و در دستگاه او اعتبار و با بزرگان عصر خود آشنايى داشت، نوشته‌هاى او از نظر تاريخى اهميت فراوانى پيدا كرده است

توضیحات

بازخوانی تاریخ ایران زمین (شاهنشاهی هخامنشی)

کتاب بازخوانی تاریخ ایران زمین اثر امیرحسین خنجی است؛

بخش نخست : پیدایش ایران

۱. قوم ایرانی
۱) سرزمین آریان. ۲) مهاجرتهای آریان. ۳) ایرانیان و ایران‌زمین. ۴) اساطیر ایرانی.

۲. زرتشت و دین ایرانی
۱) ظهور زرتشت. ۲) تعالیم زرتشت. ۳) فضایل ملکوتی در تعالیم زرتشت. ۴) اصول دین زرتشت. ۵) مرام‌نامۀ آئینِ زرتشت ۶) انتشار آئین زرتشت.

۳. تاریخ ماقبل ماد
۱) گوتی‌ها و لولوبی‌ها. ۲) کاشی‌ها. ۳) تمدن خوزِیّە (عیلام). ۴) پادشاهی مان‌نا (مغان) در آذربایجان.

۴. پاشاهی ماد
۱) دیائوکو. ۲) فره ورتیش. ۳) خشَتریتَە بنیان‌گذار پادشاهی ماد. ۴) هوخشَترَ بنیان‌گذار شاهنشاهی ایران. ۵) تصرف کشور آشور توسط هوخشَترَ. ۶) تصرف کشور آرمنیّە توسط هوخشترَ. ۷) جنگ هوخشترَ با شاه لیدِیَە. ۸) نظام پادشاهی ماد در زمان هوخشترَ. ۹) احتمال تدوین اوستا درزمان هوخشترَ. ۱۰) اَشَتِیاگ، آخرین شاه ماد. ۱۱) قبایل پارس و فرجام شاهنشاهی ماد.

بخش دوم : شاهنشاهی هخامنشی

۵. کوروش بزرگ
۱) تسخیر کشور لیدِیَە توسط کوروش بزرگ. ۲) اوضاع میان‌رودان در زمان بەسلطنت نشستن کوروش بزرگ. ۳) تسخیر امپراتوری بابل توسط کوروش بزرگ. ۴) شخصیت کوروش بزرگ.

۶. کام‌بوجیە و تسخیر مصر
۱) اوضاع مصر فرعونی در زمان کوروش بزرگ. ۲) تسخیر مصر فرعونی توسط کام‌بوجیە. ۳) شخصیت کام‌بوجیَە.

۷. داستان بردِیَە و گاؤماتَە

۸. داریوش بزرگ
۱) جنگهای داریوش بزرگ با رقیبان قدرت. ۲) اقدامات داریوش بزرگ در مصر. ۳) تسخیر سرزمینهای اروپایی توسط داریوش بزرگ. ۴) تسخیر گندارَ و سند توسط داریوش بزرگ. ۵) شخصیت داریوش بزرگ.

۹. سنگ‌نبشته‌های داریوش بزرگ در بغستان و استخر
۱) سنگ‌نبشتۀ داریوش بزرگ در بغستان. ۲) سنگ‌نبشتۀ داریوش بزرگ در استخر

۱۰. تئوری سیاسی شاهنشاهی

۱۱. خشیارشا و یونانیان
۱) داستان جنگ ماراتون. ۲) داستان لشکرکشی خشیارشا بەیونان. ۳) نگاهی بەیونان باستان و روابط آن با ایران.

۱۲. اردشیر اول و داریوش دوم
۱) اَردَشَیر اول. ۲) جنبش استقلال‌طلبانه در مصر. ۳) یونان در زمان اَردَشَیر اول. ۴) خشیارشا دوم و داریوش دوم.

۱۳. اَردَشَیر دوم و کوروش کهتر
۱) شورش ناکامِ کوروشِ کهتر بر ضدِ اردشیر دوم. ۲) داستانِ بازگشت ده هزار مزدور یونانی. ۳) شخصیت اَردَشَیر دوم. ۴) روابط یونان با ایران در زمان اَردَشَیر دوم. ۵) مصر در زمان اَردَشَیر دوم.

۱۴. اردشیر سوم و داریوش سوم
۱) اَردَشَیر سوم. ۲) سرکوب شورش فینیقیّه و مصر. ۳) داریوش سوم، فروپاشی شاهنشاهی هخامنشی.

۱۵. داستانهای کتیسیاس دروغین

۱۶. افسانۀ پوریم (داستان استر و مردخای)

بخش سوم : هِلِنی‌ها در ایران

۱۷. برآمدنِ اسکندر مقدونی
۱) لشکرکشی اسکندر بەاناتولی. ۲) جنگ سرنوشت ساز ایسوس. ۳) سقوط سوریه و فینیقِیّه. ۵) سقوط فلسطین و مصر. ۶) جنگ گاؤگمل.

۱۸. براندازی شاهنشاهی هخامنشی توسط اسکندر
۱) سقوط بابل و شوش. ۲) سقوط استخر و بەآتش کشیده شدن تخت جمشید. ۳) فرجام داریوش سوم. ۵) طرح ترور اسکندر توسط یونانیان مخالف خدایی او. ۶) فروریزیِ آخرین سنگر هخامنشی. ۶) لشکرکشی اسکندر بەسرزمینهای قلمرو هخامنشی در پنجاب و سِند. ۷) تاج‌گذاریِ اسکندر در پاسارگاد. ۸) ازدواج افسران مقدونی با دوشیزگان ایرانی. ۹) تأثیر فرهنگ ایرانی بر اسکندر. ۱۰) مرگ اسکندر.

۱۹. خاورمیانه پس از اسکندر
۱) جنگهای داخلی بیست و دو سالۀ سرداران مقدونی. ۲) پادشاهی سلوکوس و جانشینانش.

توضیحات تکمیلی

نویسنده

امیرحسین خنجی

تعداد صفحات

666

حجم (مگ)

25

نوع فایل

اسکن شده

شناسنامۀ کتاب

کتابخانه فانوس

دیدگاهی دارید؟