توضیحات

سرباز خوب شوایک

سرباز خوب شوایک (انگلیسی: The Good Soldier Švejk‎) رمانی ناتمام در گونه طنز و کمدی سیاه اثر یاروسلاو هاشک است که بخش اول آن در سال ۱۹۲۱ منتشر شد. عنوان اصلی این کتاب ماجراجویی شوم سرباز خوب شوایک در طول جنگ است. این اثر، ترجمه‌شده‌ترین رمان ادبیات چک به حساب می‌آید. شوایک، نماد تجسم‌بخشی به ملیت در جمهوری چک است.

این اثر بارها و با عنوان‌های مختلف به فارسی ترجمه شده است. از میان این ترجمه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مصدر سرکار ستوان، حسن قائمیان (ترجمه و تلخیص)، بی‌جا، بنگاه فرد، ۱۳۳۱، بخش‌هایی از رمان.
شوایک: سرگذشت سرباز پاکدل، ایرج پزشک‌زاد، تهران، کتاب زمان، ۱۳۵۸، (۲۵۵ صفحه)
شوایک سرباز خوب، منوچهر محجوبی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
شوایک، کمال ظاهری، تهران، نشر چشمه، ۱۳۸۴، (۹۰۰ صفحه)

این اثر از “یاروسلاد هاشک”، نویسنده ی چک، از نظر ژانر “رمان گونه ای از ادبیات ساتیریک است که در آن آدمهایی که به “تیپ، فرا رسته اند و وضعیتهایی که سرشت این آدمها را به بوته آزمایش میگذارد، به شیوه ای نو، و در گرفته از زمان و مکانی که در آن واقعند تصویر شده است. میدانیم که زمان اوایل سده بیستم، مکان اروپای مرکزی، و موضوع، به شکلی ساده، عصیان آدم خرده پای روزمره به شیوه ی خود در برابر نامردیهاست….

در رمان هاشک دو سبک و متن حتی از نظر کیفی متفاوت به چشم میخورد: متون مربوط به نویسنده (بازگویی وضعیت، تفسیر حوادث، ارزیابیهای اجتماعی و سیاسی) معمولا بیرنگی، عادی، و گاه حتی میتوانیم بگوییم ژورنالیستی هستند. در مقابل، سخنانی که از قول اشخاص به ویژه شوایک گفته میشود، و بخشهایی که احوال آنان، یا حوادث رفته بر آنان را باز میگوید، دارای طنز مقاومت ناپذیر است. و به قول معروف درست به خال میخورد. او قهرمانان خود را به شیوه ای ویژه مینمایاند، مشخصات ظاهری، نسب، و خصوصیات خوب و بد آنان را بیان نمیکند بلکه به سخنشان وامیدارد”.

«یاروسلاو هاشک» این کتاب را در سالهایی نوشته که دنیا وارد مرحله جدیدی از تحولات خود شده است؛ تحولاتی که در عصر «هاشک» با ظهور جنگ جهانی اول نمود عینی پیدا کرد.

«شوایک» داستان سرباز ساده دلی است که جز انجام وظیفه برای میهن فکر دیگری در سر ندارد و البته تلاشهای او برای ایفای این وظیفه همیشه همراه با سوء تفاهمها و ماجراهای خنده آوری است.

اولین ترجمان «شوایک» و معرف این رمان به فارسی‌زبانان، زنده‌یاد «حسن قائمیان» است که پیش از انقلاب چند فصل از این رمان را ترجمه و با نام «مصدر سرکار ستوان» منتشر کرد.
“شوایک: سرگذشت سرباز پاکدل” را بعدا ایرج پزشکزاد در سال ۱۳۵۸ ترجمه کرد.

دیگر آثار این نویسنده